Er zijn nogal wat verschillen tussen profitorganisaties en non-profit. Niet alleen wat betreft het winstmotief en de rechtsvorm, maar ook in het toezicht. Wat kunnen ze van elkaar leren? En welke tips zijn er voor de toezichthouder? We vroegen het aan Conja ter Bekke, ervaren commissaris in beide branches.
Waar de een sterk in is, kan de ander veel leren. Ik zou commissarissen en toezichthouders aanraden om in beide sectoren ervaring op te doen. De sectoren hebben dan misschien een ander verdienmodel, maar voor beide geldt: ze willen rendement. Tevreden stakeholders. Tevreden klanten. Leer dus van elkaar: van de snelheid van de profitsector en de aandacht voor de lange termijn en het maatschappelijke belang van non-profit. En behoud vervolgens het goede.
Non-profit: meer focus op verzakelijking
Het coronavirus heeft ons met onze neus op de feiten gedrukt. Wat is nu echt belangrijk? Hoe gaan we deze crisis zo goed mogelijk doorkomen? Voor zowel profit en non-profit geldt dat de samenhang tussen een werkende governance, een zakelijke organisatie en maatschappelijke meerwaarde goed op orde moet zijn.
Om de doelen van de non-profitorganisatie te bereiken zouden ze best wat zakelijker kunnen zijn dan nu het geval is. Wat dat betreft kunnen ze leren van de profitsector. En dan heb ik het niet zozeer over financiën, maar over snel acteren, en met focus op de klant. Ook als de klant de maatschappij is.
Tips voor de toezichthouder in non-profit
De non-profit heeft een scherpe, moedige en neutrale Raad nodig, die niet te dicht op het bestuur zit en zeker ook niet de uitvoerder is van de aandeelhouders. Zorg ervoor dat je klantgerichtheid blijft stimuleren. Waar doen we het voor? En vooral, voor wie? Doen we nog wel de juiste dingen? Ik zie soms dat de non-profitsector erg intern gericht is. Leer van de investerings-, innovatie en slagkracht van het bedrijfsleven. Blijf focussen op de licence to operate, de maatschappelijke rol.
Zet je de klant als stip op de horizon en richt je je processen erop in, dan volgt de rest vanzelf. Een mooie tool hiervoor is de 'Strategic Triangle of Public Value' ontwikkeld door Marc Moore.
Zet de communicatie ook hoog op de agenda. Toen we allemaal ineens thuis kwamen te zitten, moesten we razendsnel om. Dat leverde soms best wat problemen op voor non-profit, terwijl veel profitorganisaties de digitale communicatie snel op orde hadden. Door een goede communicatiestructuur in te bouwen, motiveer je mensen. Dat zorgt voor mentale slagkracht. Als mensen het leuk vinden om voor je te werken, dragen ze dat uit. Zorg ervoor dat het op orde is en blijft, ook als we straks weer allemaal naar kantoor komen.
Profit: meer focus op verduurzaming
De samenleving vraagt van de profit sector dat ze zich meer richt op duurzaamheid. Dat gaat om de lange termijn. Die duurzame maatschappij komt er sneller dan vaak gedacht wordt. Je loopt voorop als je je dat realiseert. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden, ga in gesprek met je stakeholders, leer van de non-profit, waar het al verankerd is.
Tips voor de commissaris in profit
Blijf je op de lange termijn richten, ook als de korte termijn veel aandacht vraagt. Doen we nog het juiste? Voelen we aan wat er leeft in de samenleving en sluit onze strategie daarop aan? Juist nu kun je het verschil maken, door mee te bewegen. Haak in op nieuwe mogelijkheden en wensen, pas je producten aan aan de gewijzigde behoefte, bedenk iets nieuws. Blijf in ieder geval niet stil staan. Het is jouw rol als commissaris om dat strategisch te bewaken.
Tijden van crisis hebben invloed op je reputatie. Een grote crisis kan alles overhoop gooien. Als je als profitorganisatie altijd gericht bent op winst maken, is het not done om je hand op te houden als het slecht gaat. Kijk naar Booking.com, die jaren profiteerde van coulante Nederlandse belastingregels, en voor ophef zorgde door zijn hand op te houden bij de overheid voor financiële steun.
Je wordt in deze tijd keihard afgerekend op fouten en het kan jaren duren voordat je reputatie weer hersteld is. Deze crisis biedt overigens ook veel mogelijkheden om je te profileren op de markt, maak er gebruik van.”
