Hoe weet je of het vak van toezichthouder bij je past?

Hoe weet je of het vak van commissaris of toezichthouder bij je past? Misschien ben je bang dat het je te veel tijd kost. Of dat je nog te jong bent. Wat komt er allemaal bij kijken? En wat heb je nodig?

Taken en verantwoordelijkheden commissaris

Als commissaris houd je toezicht op het beleid en de uitvoering van het beleid van een onderneming namens de aandeelhouders en werknemers. Je houdt toezicht op de kwaliteit en integriteit van de financiële besluitvorming en op de effectiviteit van de risicobeheersing. Daarnaast sta je het bestuur met raad terzijde en kan je ook als klankbord fungeren.

Je bent als commissaris dus intensief betrokken bij de onderneming. Je hebt recht op informatie en je bent bevoegd de directie te ontslaan als dat nodig mocht zijn. Commissarissen zijn dan ook nauw betrokken bij de benoeming van nieuwe directieleden.

Soms moet je als commissaris je goedkeuring geven. Dat staat in de statuten van het bedrijf. Vaak zal dat zijn bij grote investeringen, transacties en het aangaan van vergaande verplichtingen. Door middel van deze instemmingsprocedures drukken commissarissen een grote stempel op het bedrijf.

Motivatie om commissaris te worden

Als je commissaris wilt worden, is het handig vooraf een soort persoonlijke analyse te doen. Stel jezelf een paar vragen. Waarom wil je commissaris worden en wat wil je bereiken? Wat drijft je? Wat is je meerwaarde? Wat zijn je competenties, bijvoorbeeld op het gebied van bestuurlijke ervaring, financiële ervaring of sectorkennis? En bij wat voor soort organisatie, en in wat voor soort markt ben je het beste op je plaats? Als je dat allemaal helder hebt, weet je beter wat bij je past.

Tijdsbesteding commissaris

Commissarissen besteden gemiddeld 13 uur per maand aan hun toezichthoudende werkzaamheden, zo blijkt uit onderzoek van PMP. En daar zijn ze ook best tevreden over: 84 procent geeft aan dat passend te vinden. Commissarissen in de profitsector besteden een uur per maand meer aan hun werkzaamheden dan commissarissen in de non-profitsector. 

Kleine en grote organisaties wijken wat tijdsbesteding af van het gemiddelde van 13 uur per maand. Bij kleine organisaties is het ongeveer 10 uur per maand, bij grote organisaties 20 uur per maand. Zie hier het hele onderzoek. Realiseer je wel dat enige flexibiliteit nodig is, want je moet er wel staan voor de organisatie waarop je toezicht houdt – zeker in spannende tijden.

Ben je in loondienst? Dan loop je wellicht op tegen het aantal uren naast je baan. Maak dan afspraken met je werkgever over de hoeveelheid tijd die je wilt besteden aan het commissariswerk. Je commissariswerk kan tenslotte voor je huidige werkgever ook interessant zijn. Ga gewoon het gesprek aan, je kunt bijvoorbeeld een dag vrijkopen.

Wat verdient een commissaris?

Commissarissen en toezichthouders ontvangen vergoedingen. Het is goed om bij de organisatie waar je commissaris wordt te informeren welke fiscale structuur zij hanteren. Zo kun je als privépersoon voor je commissarissenwerk periodiek een declaratie indienen. Het staat je als commissaris vrij om vanuit je eigen bedrijf te factureren (BTW-belast). Je bent niet BTW-plichtig als dat in de statuten en reglementen van de organisatie staat. Je bent als commissaris ook niet verplicht om je in te schrijven bij de KvK als ondernemer. 

Er zijn organisaties die er samen met het toezichthoudend orgaan voor kiezen om hun arbeidsrelatie aan te merken als fictieve dienstbetrekking. Deze regeling met de Belastingdienst wordt ook ‘opting-in’ genoemd. De organisatie moet dan jouw loonheffingen inhouden en betalen, en de gewone regels voor de loonbelasting/premie volksverzekeringen gelden.

Weten wat een commissaris gemiddeld verdient? Lees hier het onderzoek. 

Leeftijd in de RvC

Op dit moment is de jongere generatie vaak ondervertegenwoordigd in RvC’s en RvT’s. Terwijl jonge mensen doorgaans andere vragen stellen, bijvoorbeeld over thema’s zoals duurzaamheid en innovatie. Ze brengen een frisse blik, nieuwe kennis en ervaring. Het zorgt voor de broodnodige verscheidenheid binnen een raad en een passende afspiegeling van de organisatie waarop het toezicht houdt. Ben je jong en wil je commissaris worden? Schroom dan niet en ga ervoor. Lees hier de ervaringen van een jonge commissaris.

Opleiding commissarissen

Het werk van een commissaris vraagt om bepaalde vaardigheden, onder meer op het gebied van inhoudelijke financiële kennis en kennis van governance. Als je die nog onvoldoende hebt, is het aan te raden een opleiding tot commissaris te volgen. Er zijn volop mogelijkheden, bij verschillende opleidingsinstituten in Nederland. Een commissarisopleiding is overigens niet verplicht om het vak uit te kunnen oefenen, maar het versterkt je positie als je de juiste kennis in huis hebt. 

Karakter: ‘soft skills’

Ook op het gebied van de zogeheten ‘soft skills’ zijn er vaardigheden die je als commissaris goed van pas kunnen komen. Zoals kritisch durven zijn. Als commissaris ben je inspirator, controleur én werkgever. Je bent ambassadeur, zowel intern als extern. Je focus ligt ook op de toekomst. Je maakt doelen expliciet, je bewaakt ze, met een kritische en onafhankelijke houding. Daarbij zijn integriteit, goed kunnen samenwerken, en doorzettingsvermogen belangrijk.