Er wordt veel gepraat over diversiteit in leeftijd in de Raad van Toezicht. Nog niet veel raden durven het aan om een jonge commissaris aan te nemen. Is die angst terecht? Wat zijn de voordelen en nadelen? Wij spraken Nienke Bos (26) en de RvT waar ze in zit over hun ervaringen.

Ervaring opdoen in een Raad van Toezicht

Als fulltime promovenda politieke wetenschappen, wilde Nienke ook haar steentje bijdragen als commissaris in een raad. Ze kwam bij Blikverruimers terecht, waar jongeren worden opgeleid voor dat werk. “Ik vind dat belangrijk, omdat hele generaties op dit moment niet vertegenwoordigd zijn in onze raden”, vertelt ze. “Ik loop nu voor een jaar een traineeship in de RvT van Severinus, een zorgorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking.

Dit is een ideale manier om de broodnodige ervaring op te doen en het vak te leren. Fijn ook dat deze raad het met mij aandurft. Het betekent toch dat je reflectief moet zijn en jezelf moet laten zien. Ook kost het best veel tijd, omdat je iemand moet inwerken en begeleiden.”

Voordeel van jonge mensen in de RvT

Een raad kan er echter ook veel voor terug krijgen, vindt Nienke. “Jonge mensen stellen weer andere vragen, bijvoorbeeld over thema’s zoals duurzaamheid en het nieuwe werken. Ik kijk zelf met een hele open blik naar de organisatie. Ik zeg dan ook vaak, waarom doen jullie het eigenlijk zo? Hierdoor zie je dat iedereen weer even over de werkwijze gaat nadenken. Het uiteindelijke doel is dat er kritische en constructieve vragen gesteld worden aan de bestuurder en dat gaat beter als er meer dan één stem spreekt.”

Is iedereen geschikt voor een plek in een RvT?

Echter, niet iedereen is geschikt, zegt Nienke. Het betekent namelijk nogal wat, zeker als je jong bent. “Je moet over veel tijd, lef, moed, verantwoordelijkheidsgevoel en nieuwsgierigheid beschikken”, zegt ze. “Je móet die sparringspartner willen zijn, met een gezonde interesse in toezicht. Zit je liever op de stoel van de bestuurder? Dan is dit niets voor jou."

"Ik hoor weleens dat mensen het willen doen om hun CV op te bouwen, maar dat werkt niet. Ik kan het goed combineren met een fulltime baan, maar zie het niet als iets dat ik er zomaar even bij doe. Daar is het veel te belangrijk voor.”

Concrete opdracht vanuit de RvT

Nienke kreeg van de RvT van de Severinus bij de start ook een concrete opdracht mee. “Dat werkt goed en geeft houvast”, zegt ze. “Mijn opdracht is om de boardroom dynamics te bestuderen. Wat gebeurt er allemaal binnen de raad en tussen de raad en de bestuurder? Hoe zijn de sociale omgangsvormen? Heel leuk. Tijdens de evaluatie in december zal ik mijn bevindingen presenteren.”

Bos is dus tevreden. Maar hoe kijkt de RvT van Severinus zelf tegen hun jonge aanwinst aan?

Jonge mensen de kans geven in een RvT

“Wij vinden het als RvT belangrijk om ook jonge mensen de kans te geven om ons vak te leren en ervaring op te doen en tegelijk ons open op te stellen voor nieuwe inzichten”, zegt Lucas Middelhoff, lid van de RvT van Severinus en degene die haar coacht. “Een traineeship van een of twee jaar is dan een ideaal middel. Als het niet bevalt, zit je er niet aan vast en als het wel bevalt – wat met Nienke het geval is – kun je elkaar in die periode wat bieden."

"Wij hebben eerst goed met elkaar in de Raad van Toezicht overlegd of het wel ‘t juiste moment was. Tijdens dat overleg ontstond er een waardevolle discussie over wie wij willen zijn als raad, wat we belangrijk vinden en hoe we denken over diversiteit. Heel goed om bij stil te staan. Als snel besloten we om ervoor te gaan. We zitten nu in rustig vaarwater, dus waarom zou je het dan niet doen?”

Investeren in jonge commissarissen

Het betekent echter wél dat je er de tijd en energie voor moet hebben. Investeren is nodig, volgens Middelhoff. “Binnen een RvT duurt het even voordat iedereen aan elkaar gewend is. Je ziet elkaar tenslotte niet iedere dag. Als je nieuw bent, kost het minimaal een jaar om helemaal ingewerkt te raken en een beleidscyclus van een organisatie mee te maken. Geef een jonge commissaris dus de tijd en begeleiding die hij of zij nodig heeft.”

Focusgebied voor de commissaris

Je moet er als raad voor zorgen dat je de taken afstemt op de jonge commissaris, raadt Middelhoff aan. “Wat interesseert hem of haar? Wat zijn sterke punten? Is het bijvoorbeeld ICT, zorg er dan voor dat dát zijn of haar focusgebied wordt. Nienke kijkt naar de soft skills binnen de raad, dat past weer erg bij haar. En voor ons een mooi moment om eens naar onszelf en hoe we het doen te kijken. Spannend, ja, maar ook leerzaam.”

Meerwaarde van de jonge commissaris

Naast de soft skills-analyse heeft Bos de raad nog veel meer gebracht, besluit Middelhoff. Bijvoorbeeld op het gebied van communicatie naar de buitenwereld. “Kan dat niet wat moderner?”, zegt ze dan op sommige punten. “Ze brengt gewoon andere input mee, nieuwe kennis en een frisse blik. Daar heb je iets aan als organisatie.”